Kort antwoord
Flauwvallen komt doordat de bloeddruk plotseling heel laag wordt. Hierdoor gaat er even te weinig bloed naar de hersenen en raakt iemand kort bewusteloos. Flauwvallen komt heel veel voor en kan worden uitgelokt door bijvoorbeeld lang staan, pijn of angst. Het flauwvallen zelf is niet gevaarlijk (de bloeddruk herstelt altijd vanzelf weer), maar door het vallen kunnen mensen wel gewond raken.
Langer antwoord
Veel mensen hebben wel eens iemand zien flauwvallen of zijn zelf wel eens flauwgevallen. Dit kan er eng uit zien; vaak vallen mensen slap op de grond, maar soms is iemand juist ook even helemaal stijf of zijn er een paar schokken van armen en/of benen. Flauwvallen gebeurt door doordat de bloeddruk plotseling heel laag wordt. Er gaat dan even niet genoeg bloed naar de hersenen, waardoor iemand bewusteloos raakt.
Hoe kan iemands bloeddruk plots zo laag worden?
De plotselinge verlaging van de bloeddruk komt door een reflex die maakt dat de bloeddruk heel laag wordt. Deze reflex kan bij mensen die daar gevoelig voor zijn, worden uitgelokt door bijvoorbeeld lang staan, angst of pijn. Ook weten we steeds beter waardoor de bloeddruk laag wordt als de reflex optreedt: de bloedvaten in het lichaam worden wijder en de hartslag wordt langzamer. Vergelijk het met een tuinslang: de kracht waarmee het water uit de slang komt wordt minder als je het tuitje van de slang wijder maakt (dus wijdere bloedvaten is lagere druk) of als je de kraan wat minder ver open zet (dus lagere hartslagfrequentie is lagere druk).
Is flauwvallen gevaarlijk?
Flauwvallen is op zich niet gevaarlijk. Binnen een paar seconden tot een minuut zijn mensen weer bij bewustzijn. Als mensen hard vallen of ongelukkig terechtkomen, kan het flauwvallen wel voor verwondingen zorgen.
Ik heb het gevoel dat ik ga flauwvallen: wat nu?
Meestal voelen mensen het flauwvallen een paar minuten van tevoren aankomen. Ze kunnen dan een licht gevoel in het hoofd krijgen, maar ook misselijk worden, het warm krijgen en/of gaan zweten. Merk je dit bij jezelf, ga dan zitten of liggen, het liefst met je benen omhoog. Het kan ook helpen om krachtig je benen en bilspieren aan te spannen Zie je dat iemand anders dit soort klachten heeft, help diegene dan om rustig te gaan zitten of liggen. Dit kan helpen om het flauwvallen te voorkomen maar voorkomt ook een harde val als iemand toch flauwvalt. Als iemand toch is flauwgevallen zorg dan dat diegene, met benen omhoog, plat op de grond ligt. Zo gaat er het snelste weer genoeg bloed naar de hersenen, zodat diegene weer sneller bij bewustzijn komt.
Verder lezen?
Ik ben flauwgevallen | Thuisarts – Meer simpele uitleg over flauwvallen
Omgaan met vasovagale syncope | LUMC – Wat complexere uitleg over flauwvallen
Flauwvallen (vasovagale syncope) – Voorlichtingsfilmpje van het LUMC over flauwvallen