Waarom hebben hersenweefsels verschillende kleuren?

beantwoord door Nestor Timonidis en Marina Boon

Redactie, Vertaler: Nestor Timonidis & Marina Boon, Marina Boon

Kort antwoord

In een levend brein zijn de weefsels roze met rode bloedvaten. Als er bloed uit de hersenen wordt gehaald, kun je hersenplakjes maken om te zien dat sommige delen lichter gekleurd zijn dan andere. De lichtere gebieden bevatten meer myeline, een witte stof die om de lange uitlopers van hersencellen zit en snelle communicatie tussen de cellen mogelijk maakt.

Langer antwoord

Van roze brij naar witte en grijze stof

Onbehandeld zijn hersenen een papperige roze brij met rode bloedvaten. Maar nadat het bloed uit de hersenen is gehaald, sterven de weefsels af, worden de hersenen steviger en worden verschillende grijstinten zichtbaar. Wat is het verschil tussen de lichte en de donkere weefsels? Het donkerder gekleurde weefsel, of “grijze stof”, bestaat uit clusters van hersencellen en hun antennes naar andere hersencellen, dendrieten genaamd. Het lichter gekleurde weefsel, of “witte stof”, bestaat uit de lange uitlopers van hersencellen die elektrische signalen doorgeven aan andere cellen. Deze uitlopers zijn verpakt in myeline, een vettige witte stof die snellere communicatie tussen de cellen mogelijk maakt. Deze witte myeline geeft deze weefsels een lichtere kleur dan de rest van het brein.

Links: Een onbehandeld brein van een ree.
Rechts: Een brein nadat het bloed is verwijderd.

Kleurrijke plaatjes van hersenen

Soms zijn plaatjes van hersenen erg kleurrijk. Deze kleuren zijn niet van nature aanwezig, maar worden kunstmatig toegevoegd. De eenvoudigste afbeeldingen van kleurrijke hersenen tonen bijvoorbeeld de anatomie van de hersenen, voor educatieve doeleinden. Complexere plaatjes worden meestal gemaakt door computerprogramma’s die kleuren toevoegen aan microscopie- of hersenscan beelden. Kleurrijke beelden kunnen ook het resultaat zijn van technieken die kunstmatig bepaalde moleculen of cellen kleuren, zoals immunohistochemie.

Links: Een kleurrijk plaatje van de hersenen waarop verschillende hersenkwabben te zien zijn.
Midden: Een plaatje van een brein gemaakt door “functionele MRI”, waarbij kleur wordt gebruikt om verhoogde hersenactiviteit aan te geven.
Rechts: Kleurrijk plaatje van een muizenbrein gemaakt door kunstmatige kleuring.

Bronnen van de afbeeldingen:
https://commons.wikimedia.org, CC-BY-SA-4.0, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gehirn_eines_Rehbocks_-_brain_of_a_roebuck.jpg
https://commons.wikimedia.org, CC-BY,
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/59/Human_brain_frontal_%28coronal%29_section_description_2.JPG
https://en.wikipedia.org, CC-PD-Mark, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lobes_of_the_brain_NL.svg#filelinks
https://en.wikipedia.org, CC-BY-4.0, https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1206_FMRI.jpg
https://en.wikipedia.org, CC BY-SA 4.0,
https://en.wikipedia.org/wiki/File:Coronal_section_of_a_mouse_brain_stained_with_Hematoxylin_%26_LFB.jpg